Найти на сайте: параметры поиска

Увага!!! Невялікія апавяданні і вершы пададзены ў поўным варыянце.



Сінонімы

   Сінонімы (грэч. synonymos — аднайменны) — словы, розныя па гучанні, але аднолькавыя ці блізкія па значэнні.
   Сінанімічныя словы розняцца адценнем значэння ці стылістычнай афарбоўкай або тым і другім адначасова. Дзякуючы сінонімам аўтары пазбягаюць лексічных паўтораў, моўнай аднастайнасці, перадаюць неабходнае сэнсавае адценне, інтанацыю.
   Так, Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч у вершаванай аповесці «Быліцы, расказы Навума» (песня 2) ужывае такія сінонімы да слова плакаць: ліць слёзы, заліцца слязамі, раўці ўголас, рыдаць крывавай слязою, галасіць, даць волю слязам, церці вочы.
   Стылістычныя сінонімы, якія заключаюць у сабе ацэнку і эмацыянальную афарбоўку пэўнай з’явы, дарэчы выкарыстоўваюцца ў вершы М. Лужаніна «Рух таварных цягнікоў»:

Поруч з бегам святла

і, гарачы, як чутка,

ўдарыць вочы

    кур’ерскі

            і знікне, як зніч.

Бліскавіцаю шкла

праімчыць

заклапочаны хуткі,

пратуркоча паштовы,

прасыпле

вясёлы транзіт.


   Прыклады аднолькавых па значэнні сінонімаў, якія выконваюць сваю стылістычную ролю — пазбаўляюць паэтычную мову аднастайнасці:

 

Шпаркі крок, быстры почырк,
хуткі думак палёт:
у дзяржаве рабочых
будзе вольны народ!
(В. Жуковіч. «Пярэдадзень»)


   Багацце сінанімікі беларускай мовы часткова адлюстравана ў «Слоўніку сінонімаў і блізказначных слоў» М. К. Клышкі (Мн., 1976).

Крыніцы артыкулаў:

Рагойша В. П. Літаратуразнаўчы слоўнік: тэрміны i паняцці: для школьнікаў i абітурыентаў – Мінск: Народная асвета, 2009. – 303 с.
Рагойша В. П. Паэтычны слоўнік. – 3-е выд. – Мінск: Беларуская навука, 2004. – 576 с.
Слоўнік лінгвастылістычных і тэксталагічных тэрмінаў. Складальнікі: Абабурка М. В., Казімірская Т. А, Саўчанка В. М. – Магілёў: УА «МДУ імя А. А. Куляшова», 2012. – 284 с.

Тэорыя літаратуры: дапаможнік для студэнтаў філалагічных спецыяльнасцей ВНУ / В.І. Яцухна; Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны», 2006. – 279 с.