Найти на сайте: параметры поиска

Увага!!! Невялікія апавяданні і вершы пададзены ў поўным варыянце.



Выданне

   Выданне - адзінка друкаванай прадукцыі, мэта і вынік выдавецкай справы.
   Перыядычныя выданні (або прэса) — гэта найперш газеты і часопісы. Газеты адрозніваюцца ад часопісаў, якія звычайна выходзяць не часцей аднаго разу на тыдзень, аператыўнасцю інфармацыі, значна меншым аб'ёмам, большым фарматам, адсутнасцю пераплёту і вокладак, больш частым выхадам у свет (кожны дзень, некалькі разоў або раз на тыдзень). Адзіная спецыяльная беларуская літаратурная газета — "Літаратура і мастацтва" (з 1932). Галоўныя літаратурна-мастацкія часопісы — "Полымя" (з 1922), "Беларусь" (з 1930), "Нёман" (з 1952), "Маладосць" (з 1953), "Крыніца" (з 1988; з 2003 - "Славянскі свет").
   Да асобных выданняў адносяцца кнігі — індывідуальна-аўтарскія ці калектыўныя выданні ў выглядзе збрашураваных і пераплеценых аркушаў друкаванага тэксту ў мяккіх ці цвёрдых вокладках; брашуры — кніжкі аб'ёмам менш за 48 старонак; альманахі (ад араб. аль-манах — каляндар) — зборнікі літаратурных твораў розных аўтараў, укладзеныя па тэматычным, жанравым, тэрытарыяльным ці нейкім іншым прынцыпе ("Братэрства", "Дзень паэзіі", "Свіцязь", "Ксеракс беларускі").
   Па сваім прызначэнні асобныя выданні бываюць масавыя і навуковыя. У навуковых выданнях змяшчаецца не толькі кананічны тэкст твора, але і яго варыянты, падрабязныя каментарыі, навуковыя прадмовы і пасляслоўі і інш. Такія, у прыватнасці, шматтомныя поўныя і акадэмічныя выданні класікаў нацыянальных літаратур, якія рыхтуюцца спецыяльнымі навуковымі ўстановамі (напрыклад, Інстытутам літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі) і выдаюцца звычайна як падпісныя выданні (у кнігарнях, у тым ліку спецыялізаваных, на іх арганізуецца падпіска, што гарантуе іх своечасовае атрыманне пакупніком). Прыкладамі беларускіх акадэмічных выданняў з'яўляюцца поўны збор твораў Максіма Багдановіча ў трох тамах (1992-1995), поўны збор твораў Янкі Купалы ў 9-і тамах, 10-і кнігах.
   Што да акадэмічных выданняў, то яны — як узор абсалютнай паўнаты аўтарскіх тэкстаў, навуковай аб'ектыўнасці іх публікацыі і каментавання — у нас пакуль што адсутнічаюць. У Расіі такім акадэмічным выданнем з'яўляецца найперш збор твораў Л. Талстога ў 90 тамах (1928-1958).
   Да навуковых выданняў адносяцца таксама хрэстаматыі (ад грэч. chrestos — карысны і manthano — вучуся) — зборнікі сістэматызаваных і пракаментаваных твораў (ці іх урыўкаў) пэўнага перыяду або кірунку, разлічаныя на  навучэнцаў  ("Хрэстаматыя беларускае літаратуры: ХІ век - 1905 г. " Максіма Гарэцкага, 1922; "Беларускі фальклор: Хрэстаматыя", 3 выд., 1985; "Беларуская літаратура ХІХ стагоддзя: Хрэстаматыя", 2 выд., 1988); манаграфіі (ад грэч. monos — адзін і grapho — пішу) — літаратуразнаўчыя даследаванні ў выглядзе кнігі ці брашуры, прысвечаныя адной тэме ці праблеме (Алесь Адамовіч. "Беларускі раман: Станаўленне жанра", 1961; В. Жураўлёў. "Структура твора: Рух сюжэтна-кампазіцыйных форм", 1978; У. Гніламёдаў. "Янка Купала: Новы погляд", 1995). Сярод масавых выданняў вылучаюцца зборы твораў буйнейшых нацыянальных пісьменнікаў (напрыклад, 14-томны Збор твораў Якуба Коласа, 7-томны — Янкі Купалы, 6-томны — Максіма Танка, 8-томны —Уладзіміра Караткевіча і інш.), у якіх, апрача публікацыі лепшых твораў, часам змяшчаюцца больш ці менш разгорнутыя каментарыі да іх; анталогіі (ад грэч. antos — кветка і lego — збіраю) — зборнікі лепшых, узорных твораў пэўнага перыяду ці жанру ("Анталогія беларускага апавядання: У 2-х тамах", 1967; "Анталогія беларускай народнай песні", 1975; "Анталогія беларускай паэзіі: У 3-х тамах", 1993), адаптаваныя выданні (ад лац. adapto — прыстасоўваю) — спрошчаныя, скарочаныя выданні твораў, прыстасаваныя для недастаткова падрыхтаванага чытача (напрыклад, разлічаныя на дзіцячае ўспрыманне выданні сур'ёзнай літаратуры).
   Па колькасці і якасці выданняў можна меркаваць пра ўзровень развіцця не толькі нацыянальнага кнігадрукавання, але і ўсёй нацыянальнай літаратуры.