Зачын — устойлівая слоўная формула ў пачатку твораў вуснай народнай паэзіі. Сустракаецца ў былінах, казках, замовах і г. д.
Па ролі ў творы зачын блізкі да экспазіцыі. У ім, хаця і ўмоўна, даецца характарыстыка месца і часу дзеяння твора.
3ачын сустракаецца і ў літаратурных творах, у якія ён перайшоў з фальклору.
А чалом, чалом, мае госцейкі,
Сабірайцеся на бяседачку,
На бяседачку ў хату новую,
У хату новую — сасновую...
(Максім Багдановіч. Бяседная)
Ад народных казак ці ліра-эпічных песень паходзіць зачын у паэме «Тарас на Парнасе» («Ці знаў хто, хлопцы, і вас Тараса, у палясоўшчыках што быў...»), у паэме Янкі Купалы «Адплата кахання» («На свеце на белым, над Гайнай убогай жыў шляхціц багаты...»).
