Найти на сайте: параметры поиска

Увага!!! Невялікія апавяданні і вершы пададзены ў поўным варыянце.



Ідэя

   Ідэя (ад гр. idea — ідэя, першавобраз, ідэал) — асноўная думка, увасобленая ў літаратурным творы, ва ўсёй сістэме яго вобразнага ладу.
   Ідэя твора залежыць ад характару эстэтычнага і грамадскага ідэалу пісьменніка. Як і сам мастацкі твор, ідэя неадназначная. Яна можа спасцігацца не адразу, прычым, у залежнасці ад светапогляду, ідэалаў, пазіцый успрымальніка мастацкага твора.
   Так, асноўная ідэя "Новай зямлі" Якуба Коласа — узвелічэнне беларускага селяніна і сялянскай працы ўвогуле — сёння дапаўняецца і выпакутаваным у час бальшавіцкага эксперымента па рассяляньванні краіны сцвярджэннем: "свая зямля — ўсяму аснова".
   Часам ідэя аўтарская можа не супадаць з той высновай-думкай, якую ўспрымае з твора чытач або крытык (т. зв. ідэя аб'ектыўная твора).
   Як падкрэсліваў М. Горкі, "жывы матэрыял можа аказваць супраціўленне сімпатыям і антыпатыям мастака". Так у свой час здарылася, у прыватнасці, з камедыяй М. Гогаля "Рэвізор" і раманам І. Тургенева "Напярэдадні", у якіх крытыкі В. Бялінскі і М. Дабралюбаў (а разам з імі ці ўслед за імі і асобныя чытачы) убачылі не столькі тое, "што хацеў сказаць аўтар, колькі тое, што сказана ім" (М. Дабралюбаў).
   У вялікіх па аб'ёме творах (эпапеях, раманах, аповесцях, паэмах) у выніку пастаноўкі і вырашэння аўтарам асобных праблем можа быць шэраг ідэй, якія падначалены галоўнай ідэі твора. У такім выпадку гэтае кола ідэй называюць ідэйным зместам літаратурнага твора.
   Ідэя непарыўна звязана з тэмаю. Таму ў крытыцы часам ужываюць паняцце ідэйна-тэматычная аснова твора.

Похожие статьи:

Эдуард ВаласевічЭдуард Валасевіч - Аазіс і Караван

Крыніцы артыкулаў:

Рагойша В. П. Літаратуразнаўчы слоўнік: тэрміны i паняцці: для школьнікаў i абітурыентаў – Мінск: Народная асвета, 2009. – 303 с.
Рагойша В. П. Паэтычны слоўнік. – 3-е выд. – Мінск: Беларуская навука, 2004. – 576 с.
Слоўнік лінгвастылістычных і тэксталагічных тэрмінаў. Складальнікі: Абабурка М. В., Казімірская Т. А, Саўчанка В. М. – Магілёў: УА «МДУ імя А. А. Куляшова», 2012. – 284 с.

Тэорыя літаратуры: дапаможнік для студэнтаў філалагічных спецыяльнасцей ВНУ / В.І. Яцухна; Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны», 2006. – 279 с.