Найти на сайте: параметры поиска

Увага!!! Невялікія апавяданні і вершы пададзены ў поўным варыянце.



Ліпаграматычны верш

   Ліпаграматычны верш (ад грэч. lіepo — не хапаць і gramma — літара, запіс) — верш, інструментаваны такім чынам, што ў ім адсутнічае які-небудзь адзін ці некалькі гукаў (літар).
   Часам паэты ствараюць ліпаграматычныя вершы дзеля пэўнага эўфанічнага эфекту. Так, Г. Дзяржавін у вершы «Соловей во сне», не ўжываючы гука р і, з другога боку, уводзячы алітэрацыю на с, імкнуўся перадаць гукавое ўражанне ад спеву салаўя. Аднак часцей за ўсё ліпаграматычныя вершы — гэта своеасаблівыя вершы-забавы, якія дэманструюць версіфікатарскія здольнасці паэта і гукавыя мажлівасці пэўнай мовы. Яшчэ ў антычнасці, імкнучыся «пераўзысці» Гамера, асобныя грэчаскія і рымскія паэты пісалі свае «Іліяды» і «Адысеі», у асобных раздзелах якіх адсутнічалі пэўныя літары (напрыклад, у першым раздзеле — а, у другім — б і г. д.).
   У беларускай паэзіі ліпаграматычныя вершы надзвычай рэдкія. Адзін з нямногіх — «Матылёк» Рыгора Барадуліна, у якім выразная алітэрацыя на л і ні разу не ўжыты гук р:

Лілею

млявы

плёс

люляе,

З-пад злежалых

аблок

здалёк

Ляціць віхлясты і бялявы
Пялёстак лёгкі —

матылёк.

Ён кліча у блакіт лілею —
Каб не любіла больш да слёз
Бліскучы ад лускі і глею
Самлелы,

абмялелы

плёс.
 

Крыніцы артыкулаў:

Рагойша В. П. Літаратуразнаўчы слоўнік: тэрміны i паняцці: для школьнікаў i абітурыентаў – Мінск: Народная асвета, 2009. – 303 с.
Рагойша В. П. Паэтычны слоўнік. – 3-е выд. – Мінск: Беларуская навука, 2004. – 576 с.
Слоўнік лінгвастылістычных і тэксталагічных тэрмінаў. Складальнікі: Абабурка М. В., Казімірская Т. А, Саўчанка В. М. – Магілёў: УА «МДУ імя А. А. Куляшова», 2012. – 284 с.

Тэорыя літаратуры: дапаможнік для студэнтаў філалагічных спецыяльнасцей ВНУ / В.І. Яцухна; Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны», 2006. – 279 с.