Увага!!! Невялікія апавяданні і вершы пададзены ў поўным варыянце.
Алена Васілевіч - Мая гаспадарка
Увага! Поўны змест
Раніцай бабуля наліла мне шклянку малака – запіць снеданне – і сказала:
– Канчай, унучак, есці ды бярэмся за гаспадарку. Твае дзядзька і цётка напрацаваліся ўжо недзе ў полі, пакуль ты спаў.
– За якую гаспадарку? – не зразумеў я.
– А я табе раскажу.
Ну што ж, за гаспадарку дык за гаспадарку. У нас у горадзе ніякай гаспадаркі няма. А калі ў бабулі яна ёсць – буду дапамагаць. Так мне і мама дома сказала: «Глядзі, Вова, дапамагай бабулі. Яна старэнькая».
Бабуля і кажа:
– Пайдзі, унучак, зірні, куды гэта падзеліся нашы падушачкі...
– Добра, бабуля, зараз!
Я ўсхапіўся з-за стала і хуценька пабег у «новую» хату – так называлі чысты і заўсёды прыбраны пакой, дзе мы з бабуляй спалі. Там усё было ў парадку: ложкі засланы, а падушкі, узбітыя бабулінымі рукамі, узнімаліся ледзь не да столі. Маленькія падушачкі-думкі таксама ляжалі на месцы...
– Бабуля, яны ляжаць на ложках! – Мне нават дзіўна было з бабулінага загаду: сапраўды, куды ж ім дзецца – гэтым яе падушачкам?
– А дзіцятка ты маё! – пляснула рукамі бабуля і аж затрэслася ўся ад смеху. – А я думаю, чаго гэта ён у тую хату пабег, а ён падушак глядзець...
– Ты ж сама загадала мне,– пакрыўдзіўся я, не разумеючы, што магло так рассмяшыць бабулю.
– Дурненькі, гэта ж я сказала, каб ты пайшоў паглядзеў, дзе пашы гусяняткі ходзяць.
– Гусяняткі?.. А ты ж сказала: «Ідзі паглядзі падушачкі...»
– А з чаго ж падушачкі робяць?
– З чаго? Не з гусянят жа!..
– Ды пэўна ж – не з гусянят...– зноў засмяялася бабуля.
I растлумачыла мне, што падушкі робяць з пер’я і пуху, а пух і пер’е расце на гусях. А гусі вырастаюць з гусянят. Вось і выходзіць, што гусяняткі і сапраўды маленькія падушачкі...
Я ўсё зразумеў і другі раз ужо не ашукаўся б.
Пад вечар, як спала гарачыня, я ўзяў пужку яе мне звіў з пянькі дзед Васіль – і пагнаў на выган бабуліных свіней: старую Рабую і двух чорных вепручкоў. Стаю сабе ля плота і свішчу пужкай у паветры: ж-жык! ж-жык! Цвіце жоўты, як сонейка, адуванчык – я па ім ж-жык! Паўзе па дарозе чорны бліскучы жук – я і яго ж-жык! Толькі адвярнуўся – аднекуль прыляцеў і кружыцца белы матылёк. Я і на яго замахнуўся – ж-жык! Але матылёк замахаў крыльцамі і паляцеў у жыта.
А я ўсё ж-жык і ж-жык у паветры!
Раптам чую, крычыць з поля цераз дарогу бабуліна суседка, цётка Ігналіха, – яна там буракі палола.
– Вова! Што ты там робіш? Паглядзі, дзе тваё сала ходзіць!
Глянуў я навокал: ляжыць мая торбачка з хлебам і салам, як і ляжала.
– Нідзе яно не ходзіць! – крычу ў адказ. – Ляжыць каля мяне.
– Ляжыць каля цябе?! А ты паглядзі добра, што твае свінні робяць?
Я азірнуўся яшчэ раз. Сапраўды, свіней не было на выгане. Куды ж яны маглі падзецца? I раптам убачыў іх. Яны рылі лычамі бульбу за плотам. Я кінуўся выганяць свіней, а цётка Ігналіха стаяла са жменяй зелля ў руках і адчытвала мяне:
– Бач ты яго! Знайшоў сабе занятак з пугай. Глядзеў бы лепей свіней, калі прыгнаў пасвіць.
– А вы ж казалі – сала... – агрызнуўся я і тут жа здагадаўся: дык сала – гэта ж тыя самыя свінні! Усё роўна як і падушачкі... Усё тут наадварот завецца, усё не так, як у нас дома, у горадзе...
А то аднойчы мы з дзедам Васілём вазілі ў калгасе снапы. Дзед пасадзіў мяне на воз, сам ідзе збоку, канём кіруе. А насустрач нам старшыня калгаса.
– Што гэта ты, – кажа, – Вова, на хлебе едзеш?
А я адказваю:
– Я не на хлебе, а на снапах...
Ён засмяяўся і гаворыць дзеду:
– Вось, адразу відаць, што з горада! Вучы яго, дзед, як хлеб расце, вучы!
Усё вучы ды вучы – быццам я сам не вучуся і нічога не разумею. Паказала мне бабуля, як прапалоць граду, дзе расла морква, дык я так чыста выпалаў, што ніводнай зялінкі не засталося... I вучыць не трэба было...
Або скажа мне бабуля: «Ідзі, Вова, стрэнь наша малачко. Яно ўжо недзе за рэчкай – ідзе дадому». Значыць, трэба ўзяць лусту хлеба ці жменю бурачнага лісту і ісці сустракаць нашу карову Белку. Яна так у бабулі прывучана: стрэнь чым-небудзь, а то міне двор і пойдзе па ўсёй вёсцы... Калі ж Белка не прыходзіць дадому, бабуля злуецца і крычыць: «Ото ж удалося малачко!»
Але мяне ўжо тут не ашукаеш! Малако, значыць, карова! А карова, значыць, малако!
Я сваю гаспадарку ўжо добра ведаю!
1960
Похожие статьи:
Алена Васілевіч → Алена Васілевіч - Вернісаж
Алена Васілевіч → Алена Васілевіч - Пачакай, затрымайся...
Алена Васілевіч → Алена Васілевіч - Горкі ліпавы мёд