Найти на сайте: параметры поиска

Увага!!! Невялікія апавяданні і вершы пададзены ў поўным варыянце.



Сінекдаха

   Сінекдаха (грэч. synekdoch — суаднясенне) — разнавіднасць метаніміі, у якой адны паняцці замяняюцца другімі на аснове іх колькасных суадносін.
   Найбольш распаўсюджаны від сінекдахі — ужыванне часткі з'явы ці прадмета ў значэнні цэлага:

 

З той пары Масква, Варшава,
Рыга, Вільня, Бак, Лібава,
Беларусь, Літва, Расея

Гоняць вон цара-зладзея!
(Цётка. «Хрэст на свабоду»)

Ты, мой брат, каго зваць Беларусам,
Роднай мовы сваёй не цурайся;
Як не зрокся яе пад прымусам,
Так і вольны цяпер не зракайся.
(Алесь Гарун. «Ты, мой брат, каго зваць Беларусам»)

Часам цэлае ўжываецца ў значэнні часткі:
Ён зменлівы, наш час,
Такі гарачы!
Не слухае драздоў,
Не ходзіць па расе.
(Пімен Панчанка. «...Шумяць планавікі і прагназісты»)


   Сінекдахай з'яўляецца таксама ўжыванне адзіночнага ліку ў значэнні множнага (Свет трымаўся на ўдаве) або множнага — у значэнні адзіночнага («Толькі мне не да казак — пачуцці не тыя: // Зданню вязні майданекаў ходзяць жывыя» — Алесь Бачыла), замена родавага паняцця відавым (вучыся шанаваць капейку), відавога — родавым (Сонца перайшло з канапы на сцяну).